ගොඩබිම වෙසෙන විශාලතම ආත්‍රපෝඩාවන් විශේෂය වන පොල් කකුළුවා

පොල් කකුළුවා (Coconut crab ) 

 වි. නාමය- (Birgus latro) 

පොල් කකුළුවා යනු ගොඩබිම වෙසෙන විශාලතම ආත්‍රපෝඩාවන් විශේෂය වේ. මොවුන් පිලිබඳ 1830 වර්ෂයේ සටහනක් තැබූ චාල්ස් ඩාවින් පවසා තිබුණේ "ඔවුන් විශාල ශරීරයකට හිමිකම් කියයි. එමෙන්ම ඔවුන් ආහාරයට ඉතාමත්ම සුදුසුයි". මොවුන්ගේ ශරීර එහි ප්‍රමාණය පිළිබඳව නිශ්චිත වාර්තාවක් සඳහන් නොවුනත්, බොහෝ ප්‍රභවයන්ගේ සදහන් වන පරිදි ශරීර දිග සෙන්ටිමීටර 40 (අඟල් 16) ක්ද, බර කිලෝග්‍රෑම් 4.1 (රාත්තල් 9.0), කකුල් අතර පරතරය මීටර් 0.91 (අඩි 3.0) ට වඩා වැඩි වන අතර පිරිමි සත්වයන් සාමාන්‍යයෙන් ගැහැණු සත්වයන්ට වඩා ශරීර ප්‍රමාණයෙන් විශාලය. ශරීර ආවරණය වන කටුවේ දිග මි.මී. 78 (අඟල් 3.1) සහ පළල මිලිමීටර් 200 (අඟල් 7.9) පමණ වේ. ඔවුන්ගේ වාස භූමි ලෙස ඉන්දියානු සාගරයේ ඇති දූපත්ද, පැසිෆික් සාගරයේ නැගෙනහිරින් ගැම්බියර් දූපත් (Gambier Islands)සහ පිට්කේන් දූපත් (Pitcairn Islands) දක්වාද දක්නට ලැබේ. ඕස්ට්‍රේලියාව සහ මැඩගස්කරය ඇතුළු සැලකිය යුතු මානව ජනගහනයක් ප්‍රදේශ වල කලකට ඉහතදී දක්නට ලැබුණත් දැන් එම දූපත් වල බොහෝ ප්‍රදේශවලින් ඔවුන්ගේ ජනගහණය මුලිනුපුටා දමා ඇත.

වැඩිහිටි පොල් කකුළුවන් මූලික වශයෙන් පලතුරු, ඇට වර්ග, බීජ සහ දිරාපත්වන මස් ආදිය ආහාරයට ගනු ලබයි. නමුත් ඔවුන් අවස්ථාව අනුව අනෙක් සත්වයන්ට අයත් ආහාරද සොරාගන්නා නිසා මංකොල්ල කකුළුවා (Robber Crab) ලෙසද මොවුන් හදුන්වනු ලැබේ. මොවුන්ට පොල් කකුළුවා ලෙස නම් කිරීමට හේතුව මොවුන් පොල් ගස් ආශ්‍රිතව නිතරම ගැවසීම නමුත් මොවුන් පොල් ආහාරයට ගන්නා වගක් වාර්තා වී නැත. එසේම මොවුන් ගස් නැගීමටද සමත් වේ.

මොවුන්ගේ ප්‍රජනන සමය ආරම්භ වන්නේ ජූලි සහ අගෝස්තු මාස වලදීය. ගැහැණු සත්වයා බිත්තර දැමූ පසු ඇගේ විශේෂ මැලියම් වලින් බිත්තර ඇගේ යටි බඩෙහි රඳවාගන්නා අතර බිත්තර වලින් පැටවුන් ලැබීමට ආසන්න වන තුරු බිත්තර මෙලෙස ශරීරයේ රඳවා ගනී. බිත්තර බිඳෙන විට එනම් ඔක්තෝබර් සහ නොවැම්බර් මාස වන විට ගැහැණු සතුන් තම බිත්තර වඩදිය සමඟ මුහුදට නිදහස් කරනු ලබයි. වාර්තා වන පරිදි බොහොමයක් ගැහැණු සත්වයන් එකම වේලාවකදී බිත්තර  නිදහස් කරනු ලබයි. මෙසේ නිදහස් කිරීමෙන් අනතුරුව දින 28 ක කාලයක් මෙම බිත්තර පිළව් ලෙස වතුරේ පාවෙන අතර ඉන් පසුව හර්මිට් කකුළුවන් (Hermit Crabs) මෙන් මුහුදු පතුලේ ජීවත් වේ. විටෙක ඔවුන් ගොඩබිමට පැමිණෙන අතර සාමාන්‍ය හර්මිට් කකුළුවන් මෙන් තම තාවකාලික කටුවද වෙනස් කරනු ලබයි. මෙලෙස අවුරුදු 4 ක කාලයක් කටුව වර්ධනය වන තුරු දිවි ගෙවයි. මොවුන්ගේ ජීවන කාලය පිලිබඳ නිශ්චිත දත්ත නොමැති වූවත් මොවුන් අවුරුදු 60 කට වඩා ජීවිත කාලයක් හිමි බවට සැලකේ. 

මොවුන් දැන් ආහාරය සදහා ඉතා විශාල වශයෙන් මිනිසුන්ගේ ගොදුරු බවට පත් වේ. එම නිසා සීග්‍රයෙන් වඳ වී යන සත්ව කොටසක් ලෙසට රතු දත්ත පොතට ඇතුලත්ව ඇත..